“Suỵt, cô đừng xằng bậy, coi chừng người ta nghe được!... nhưng mà... không phải chết vì bệnh đâu...”

    Thanh Đông từ từ mở mắt, vài tiếng rầm rì câu được câu không lọt vào tai. Chờ Đông lấy lại ý thức sau quá trình dịch chuyển, cậu thấy mình đang đứng trước một cổng đá được điêu khắc tỉ mỉ. Bên trên cổng có mấy chữ Nôm không rõ nghĩa, kế bên là một cây đa to, bóng cây rậm rạp che khuất ánh mặt trời. Xung quanh, gió thổi xào xạc qua tán lá tạo nên những âm thanh u u kỳ quái. Đông nheo mắt. Cảm giác bản thân đang đứng ở một thời không hoàn toàn xa lạ làm lòng cậu không yên.

    Đông lại nhìn xuống trang phục mà cơ thể này đang mặc: áo sơ mi trắng tinh được ủi phẳng phiu, quần âu đen có đay chữ Y, giày Tây làm bằng da bóng lưỡng,... Nhìn rất ra dáng kiểu người trí thức!

    "Xem ra là thuộc tầng lớp khá giả, nhà có tiền lúc nào cũng hay có drama máu chó." Đông tự lẩm bẩm sau khi đánh giá sơ lược ngoại hình của bản thân.

    “Cậu Khải đi du học bên Pháp về đó đa...” 

    Đông ngó nghiêng, muốn tìm nơi phát ra âm thanh. Ở phía xa, cậu thấy đằng sau gốc đa có mấy người phụ nữ đang ngồi. Ánh sáng le lói cuối ngày không đủ sức để xuyên qua tán lá. Đông không nhìn rõ được biểu cảm của họ. Không biết vì sao, cậu có cảm giác rằng những người phụ nữ này đều đang nhìn chằm chằm vào mình. Bọn họ không hề cử động khoé môi nhưng tiếng xì xào cứ liên tục lọt vào tai. 

    Đông rùng mình: Chưa gì mà mày đã tự nhát ma bản thân rồi! kế đó cậu lại chần chờ: Không biết có nên bước đến chỗ mấy người phụ nữ để hỏi thăm tình hình ngôi làng hay không?

    Ngay lúc Đông dợm bước đến, từ phía sau lưng vang lên tiếng bánh xe lọc cọc dần lại gần. Nghe thấy tiếng động nên cậu dừng bước, quay đầu nhìn lại hướng đấy. Ở gần cổng đá, Đông thấy bóng dáng một ông lão gầy gò đang kéo xe chạy về phía bên này. 

    Ông ta đội chiếc nón lá rách nát, vành nón che khuất đi nửa khuôn mặt. Quần áo trên người sờn cũ, chằng chịt mảnh vá. Khi đến gần Đông, ông hơi khom người xuống, cung kính thưa:

    – Bẩm cậu Hai, mời cậu lên xe, mợ Cẩn bảo lão đến đón cậu! – Ông ta nói xong thì cúi mặt đứng một bên, im lặng chờ đợi. 

    Đông miết nhẹ quai của cặp da, lạnh lùng lên tiếng: 

    – Ngẩng mặt lên! Lão làm phu xe bao lâu rồi?

    – Lão mới làm được ba tháng thôi thưa cậu Hai! Lão sợ gương mặt này doạ phải cậu Hai thì lại mang tội! Lão chỉ trông vào công việc kéo xe để kiếm bữa ăn qua ngày, mong cậu thương tình... – Phu xe ngập ngừng giải thích, nhưng thấy Đông vẫn im lặng, ông mới từ từ ngẩng đầu lên.

    Chỉ một thoáng nhìn, Đông đã chết lặng. Dưới vành nón là vết sẹo khủng khiếp chạy dài từ thái dương xuống tận cằm, kéo theo cả khuôn mặt biến dạng đến khó nhận ra. Da thịt chỗ đó sần sùi, lồi lõm như thể bị ai đó dùng dao lam cứa loạn xạ. 

    – Được rồi! Về nhà nhanh đi, tôi đi đường cũng mệt mỏi rồi! – Đông cất giọng uể oải, cố che đi cảm giác sợ hãi.

    Ngay lập tức, ông lão dừng xe kéo sát bên chân Đông, cong lưng và cúi người xuống thật thấp như đợi cậu lên xe. Thấy thế, Đông nhanh chóng bước lên ngồi vào ghế, ý định đến bắt chuyện với mấy người phụ nữ trong thôn đành gác lại. Trong tiếng bánh gỗ lăn trên đường, bóng dáng hai người dần biến mất sau cổng đá.

     Nếu lúc này quay đầu lại, Đông sẽ ngạc nhiên vì chỗ cậu vừa đứng đã bị bóng tối nuốt chửng. Trời mới chập tối nhưng sương mù đã bao phủ cả ngôi làng. Trong bóng đêm, từ màn sương có thể mơ hồ thấy được những bóng người cao lớn thấp thoáng đi về phía ngọn núi ở đằng xa.

    Càng đi sâu vào trong làng, Đông càng cảm nhận rõ sự hoang vắng của nơi đây. Những ngôi nhà lá nhìn rất cũ và xập xệ. Đất đai nứt nẻ. Ruộng lúa vốn xanh tươi giờ chỉ còn lại những gốc mạ khô héo. Dọc theo đường mòn không có một bóng người, chỉ có vài làn khói bếp mờ mờ, chứng minh rằng ngôi làng này vẫn có người sinh sống.

    Bề ngoài trông như Đông đang mải ngắm nhìn quang cảnh ngôi làng, thực ra tâm trí đã trôi đi tận đâu. Lòng cậu rối bời khi nghĩ đến hoàn cảnh hiện tại của bản thân.

    Đông thoáng nhìn bóng lưng phía trước, chắc hẳn vì đã quen với việc lao động chân tay nên ông lão kéo xe rất vững vàng. Là một công dân gương mẫu, cháu ngoan bác Hồ, Đông thật sự không quen với việc để người lớn tuổi phải phục vụ cho mình. Cậu thầm nhủ: Xin lỗi ông rất nhiều! Cháu bị ép! Tuy cảm thấy có lỗi, nhưng vẫn còn nhiệm vụ phải hoàn thành nên Đông đành mở miệng dò hỏi: 

    – Gần đây trong nhà vẫn ổn cả chứ?

    – Bẩm cậu Hai, bà Hội ra đi đột ngột, trong nhà có mỗi mình mợ Cẩn lo toang, cả nhà rối ren lắm thưa cậu! Cũng may giờ cậu đã trở về!

    – Có ai giúp đỡ không? 

    – Lý trưởng và các bậc cao niên bên dòng họ cũng đến giúp thưa cậu, bà Ba cũng liên tục túc trực bên linh cữu của bà Hội. Khóc cạn cả nước mắt!!! 

    – Hôm nay tôi mới về đến làng, thật sự quá gấp gáp! Không ai ngờ bà tôi lại ra đi sớm như vậy.

    – Vâng thưa Cậu! Mấy hôm trước mợ Cẩn có bảo là cậu sắp về thăm nhà, bà Hội mừng lắm, còn căn dặn người hầu quét dọn trong ngoài. Nào ngờ đâu... 

    Trong lúc trò chuyện, xe kéo đã đi được gần một giờ, tầm mắt của Đông dần hiện ra bóng dáng một tòa nhà lớn ở đằng xa. Cậu lặng im, xem như kết thúc câu chuyện còn dang dở, tiếp tục đưa mắt nhìn cảnh vật hai bên đường. Đi thêm mười phút, xe dừng lại phía trước ngôi nhà. Sau khi người gác cổng nhìn thấy và mở cửa cho bọn họ, hai người tiến vào khuôn viên dinh thự. 

     Ngôi nhà được xây dựng theo kiểu biệt thự Pháp cổ với mặt tiền rộng lớn, lát gạch và có nhiều ô cửa sổ cao, rộng. Mái ngói đỏ tươi lợp theo kiểu "trùng thiềm điệp ốc"¹ được trang trí hoa văn uốn lượn tinh xảo. Tổng thế dinh thự toát lên vẻ quyền lực và giàu có, nhưng buồn cười là nó lại quá đối lập với khung cảnh hoang tàng mà Đông vừa chứng kiến khi vào làng. 

     Bởi vì nơi này đang tổ chức tang sự, khắp cột kèo đều được giăng đầy vải trắng. Từ trong nhà, tiếng khóc vang vọng lẫn với tiếng kèn đồng sầu thảm càng khiến bầu không khí thêm não nề.

    “Aaaahhh!!!... aaaaa!!!” 

    Tiếng hét lớn thảm thiết bất chợt vang lên trong đêm đen làm Đông giật mình. Cậu vội bước xuống xe và chạy vào bên trong dinh thự. Đông không biết rằng phía sau lưng mình, người kéo xe đang nhìn cậu chằm chằm. Đồng tử ông phản chiếu khung cảnh xa hoa của ngôi nhà, miệng thầm thì: "Mọi thứ chỉ mới là bắt đầu..."

***

    Đông  bước vào nhà chính – nơi đang tổ chức tang lễ. Cảnh tượng bên trong khiến cậu có chút sợ hãi: linh đường² mờ mịt, xung quanh quan tài là những gương mặt đờ đẫn, bóng của họ bị ánh nến hắt lên tường thành những đường cong dài ngoằng. 

    Một người phụ nữ quỳ bò ra đất, đôi tay run rẩy chỉ về phía ô cửa sổ đối diện: "Có... có thứ gì đó đứng ngay cửa sổ... nó... nó cứ nhìn tôi chằm chằm..." Bà ta vừa khóc vừa lấy tay ôm ngực, hơi thở dần trở nên gấp gáp, mặt tím tái. Bà gục mặt xuống, cơ thể bắt đầu co giật liên hồi, chưa kịp nói hết câu thì thân thể đã ngã mạnh ra đất, miệng sùi bọt mép.

    Những người có mặt bắt đầu hoảng loạn tản ra xa. Đông lao đến bên người phụ nữ. Với chút hiểu biết về y học, cậu nghi ngờ đây có thể là một ca nhồi máu cơ tim, thế nên cậu vội vàng tiến đến đỡ lấy cơ thể bà, muốn chỉnh thành tư thế nửa ngồi. Nhưng khi Đông lại gần kiểm tra thì phát hiện đồng tử bà ấy đã giãn, mạch cũng ngừng đập.

    Đông lại chợt nhớ ra thân phận hiện tại của mình là một cậu ấm, không phải thầy thuốc. Vậy nên cậu quyết định không tiến hành các biện pháp sơ cứu như ép tim ngoài lồng ngực hay hô hấp nhân tạo. Đông thoáng ngẩng đầu, đưa mắt nhìn lên cửa sổ đang mở toang.

    Trong lúc Đông ngồi suy nghĩ, đám đông hỗn loạn cũng đã tụ lại, bọn họ bắt đầu xôn xao bàn tán. Đúng lúc này, một ông lão râu tóc bạc phơ vội vã từ phía ngoài đi vào. Ông quỳ xuống cạnh xác người đàn bà, vạch mắt của bà ta ra nhìn rồi đưa tay bắt mạch. Sau một hồi, ông khẽ thở dài, lắc đầu. Đám người lại càng thêm náo loạn. Một người phụ nữ bước đến gần cái xác, cất giọng the thé:

    – Bà Hội vừa mới chết, giờ em gái bà ta cũng chết! Người đàn bà này sống ác nhơn cỡ nào mới bị trời đày như vậy! Thứ đen đủi, khắc chồng, khắc con! Đúng là đồ sao chổi, tai ương của cái làng này! 

    – Ơ hay! Cô Tư Hoài! Cô ăn nói kiểu gì vậy? Mấy năm nay sương mù vây làng, mất mùa liên miên, không nhờ có bà Hội đồng bỏ tiền của ra cứu tế thì cả làng mình đã về chầu ông bà⁵ hết rồi! Cô không những không biết ơn mà còn dám nói năng hỗn xược như vậy sao? – Người đàn ông đứng sát bên ả đàn bà chất vấn cô ta.

    Đông nhìn người đàn ông vừa lên tiếng – một người cao gầy, ốm yếu, nhưng gương mặt đầy vẻ chính trực – xoa cằm suy tư.

    – Hừ, tôi nhổ vào cái loại người giả nhân giả nghĩa đó! Nếu không có ngài Blanchet nhúng tay vào, liệu bà ta có hào phóng như vậy không? Đúng là đồ mặt dày mày dạn chỉ biết diễn kịch cho thiên hạ xem!!! – Người phụ nữ liên tục mỉa mai.

    – Cô!!...

    Ngay lúc ấy, một người đàn ông đứng tuổi khác đi tới, bộ áo dài đen trên người lão phẳng phiu, không một nếp gấp. Lão ta vung mạnh cây gậy gỗ trong tay tạo nên tiếng động lớn, thu hút sự chú ý của mọi người.

    – Im miệng hết cho tôi nhờ! Chắc không xem lý trưởng tôi ra gì phải không? Đang có tang sự đấy, giờ lại thêm bà Ba tự nhiên lăn đùng ra chết mà hai người còn dám cãi nhau om sòm lên thế này! Con hầu đâu? Mau chạy xuống nhà gọi mợ Cẩn lên đây ngay cho tôi! Chuyện lớn như vậy mà đến giờ vẫn chưa thấy mặt mũi cô ta!

    Từ góc nhà, một cô bé nhỏ thó tầm chín, mười tuổi lật đật chạy đi. Khi đó, người đàn ông mới có thời gian chú ý đến Đông.

    – Ơ kìa! cậu hai Khải về hồi nào đó? Cậu về đúng lúc lắm, bà cậu vừa qua đời ngày rằm hôm qua. Hôm nay mới viếng ngày đầu tiên mà bà Ba lại xảy ra chuyện. Trùng tang⁶ là điểm gỡ đó đa, giờ nhà còn mỗi mợ Cẩn, cậu nhớ cẩn thận đấy!

     Lão vừa thở dài vừa cất giọng an ủi, nhưng Đông lại nhạy bén cảm giác được sự đe doạ toát ra từ ánh mắt khi lão ta nhìn cậu. Đông nhíu mày, thầm nhủ: Không biết mớ quan hệ rắc rối này là sao đây? Những người đang có mặt ở nơi này có liên quan gì tới cái chết của bà Ba hay không?

    Khi không khí có phần căng thẳng, một người phụ nữ ăn vận đoan trang từ dưới nhà đi lên. Vừa thấy xác bà Ba, bà ta đã nghẹn ngào:

   

   –  Trời ơi! Không thể nào... Bà Ba ơi là bà Ba! Chiều nay... chiều nay bà còn... an ủi con về cái chết của... má chồng... sao giờ bà lại ra nông nỗi này!!! – Bà vừa khóc nức nở, vừa khuỵu gối bên cạnh trông vô cùng suy sụp.

    – Khóc cái gì mà khóc! Cô coi giải quyết việc nhà mình đi! Trùng tang xui xẻo như này, thứ lỗi cho lý trưởng tôi đây không thể ở lâu. Cậu Khải nhà cô về rồi đấy, có việc gì thì cũng để cậu cáng đáng phụ! – Nói xong thì Lý trưởng bước vội ra cửa.

    Những người đang tụ tập ở đó cũng hai mắt nhìn nhau rồi lần lượt từ biệt ra về. Trong sảnh chính, chớp mắt chỉ còn Đông đang đứng và người phụ nữ ngồi quỳ trên đất. Cậu đành phải lịch sự cúi xuống dìu bà ta. Đúng lúc này, người phụ nữ bấu chặt vào tay cậu, mềm giọng:

    – Má không sao đâu, hôm nay con mới về đến nhà, kêu con Ngót dẫn con về phòng rồi nghỉ ngơi sớm đi.  

    Đông chần chờ, xảy ra chuyện lớn như vậy mà thái độ người phụ nữ này cho cậu cảm giác thật đáng nghi. Cậu định mở miệng từ chối thì thấy bà ta ngẩng mặt lên rồi nhìn cậu chằm chằm. Cánh tay đang bấu lấy tay cậu càng thêm dùng sức. Đôi mắt vừa mới khóc giờ đã ráo hoảnh, nổi đầy tơ máu. Đông nổi cả da gà. Cậu chỉ đành gật đầu, vội thưa:

    – Vâng thưa má! Má bảo người hầu vào phụ cho đỡ nhọc, có gì xảy ra má cứ kêu người gọi con dậy!

    Lúc này, mợ Cẩn mới buông tay cậu ra. Bà ta lại cúi xuống nhìn cái xác, không nói thêm gì.

     Cô bé người ở – người lúc Lý trưởng gọi đã chạy xuống nhà – bước đến phía trước Đông, cúi người dẫn đường. Đông bước đến cửa thì ngoảnh đầu nhìn lại. Cậu thấy mợ Cẩn vẫn ngồi trên mặt đất, tay đang nắm lấy thứ gì đó, hoàn toàn không nhìn được biểu cảm trên gương mặt bà ta. Đột nhiên, Đông thấy một bóng đen vút nhanh qua khung cửa sổ. Cậu vội nhìn kĩ lại nhưng không có thứ gì cả.

    – Thưa cậu? – Giọng nho nhỏ của cô bé người hầu khiến Đông hoàn hồn.

    – Không có gì! Mình đi thôi! – Đông nhanh chóng đáp lời.

***

    ¹ Trùng thiềm điệp ốc (chữ Hán: 重簷叠屋; mái chồng nhà nối): còn gọi là trùng lương trùng thiềm (chữ Hán: 重梁重簷; xà chồng mái chồng), là một kiểu kiến trúc truyền thống của Việt Nam. Đây là một kiểu kiến trúc nhà kép hai mái trên một nền. (trích Wikipedia)

    ² Linh đường (靈堂): điện đường thờ thần Phật có sự linh thiêng kì lạ, hoặc chỉ căn nhà cúng tế di thể người chết. (Trích Từ điển Phật Học Online)

    ³ Ép tim ngoài lồng ngực: Phương châm là ép nhanh, ép mạnh, không gián đoạn và để ngực phồng lên hết sau mỗi lần ép. Kiểm tra mạch trong vòng 10 giây sau mỗi 5 chu kỳ ép tim, thổi ngạt (1 chu kỳ là 30 lần ép tim/2 lần thổi ngạt) hoặc sau mỗi 2 phút. (trích Vinmec.com)

    ⁴ Hô hấp nhân tạo: phương pháp hỗ trợ người không còn khả năng tự thở vì nguyên nhân nào đó. Mục đích là làm cho không khí ở ngoài vào phổi và không khí ở trong phổi ra ngoài để cung cấp oxy cho người bệnh. (trích Vinmec.com)

    ⁵ Về chầu ông bà (chầu ông vải): Chết, ví như việc đi gặp để hầu hạ tổ tiên (trích Chunom.net)

    ⁶ Trùng tang: có tang liên tiếp, tang này chưa hết đã phải chịu tang khác, do có trùng, theo quan niệm mê tín. (trích Oxford Languages)