Keng! Keng! 

Tiếng kẻng khua vừa reo lên, liền có cặp chị em sinh đôi - Diệu và Tâm, ôm cặp chạy đến trước cửa lớp nghía đầu vào, lảnh lót hô:

"Cô Nho ơi, cô giáo tụi con mời cô tối nay qua nhà ăn tiệc với mấy thầy cô ạ!"

Tôi đang thu xếp những quyển sách vào bìa mỏng, khẽ lắc đầu: 

"Nhờ hai con báo lại là cô Nho không đi được nha."

Hai đứa trẻ gật đầu, nhưng vẫn lưu luyến ở cửa không chịu đi, tôi phì cười, với lấy bốn viên kẹo tròn vo từ chiếc hũ thủy tinh, rồi nâng tà áo dài để đi xuống bục giảng, chìa tay ra trước mặt chúng.

"Cho hai đứa nè."

Sau lời cảm ơn rối rít, chúng nắm tay nhau chạy trên hành lang dài, tiếng chân rộn rã theo đôi bạn nhỏ tắt dần. Lúc tôi dọn xong nốt đồ đạc trên bàn, cũng là lúc bác bảo vệ mang theo ổ khóa đi tới, vội rời khỏi lớp, tôi cúi đầu chào bác, bác đáp lại bằng cái gật nhẹ thân thiện rồi xoay chìa. Sau lưng tôi, cánh cửa tróc sơn khép lại, mở ra mùa hè năm 1970.

Như mọi khi, quãng thời gian này tôi không còn dành nhiều thời gian để soạn giáo án hay chấm bài cho tụi nhỏ nữa, thời giờ ấy được chuyển qua phụ giúp má chuyện nhà cửa và đọc sách. Thành phố, quán trà là những nơi tôi ít khi lui đến, và má hài lòng với điều ấy.

Nói về chuyện gia đình, nhà tôi có một mảnh vườn nhỏ thông với căn bếp ở gian sau, nơi có mấy thứ rau trái xanh mởn được má tôi chăm trồng.

"Đủ rồi đó."

Má nhìn giỏ tre đã được lấp đầy trên tay tôi, nói, tôi ngừng bứt lá, cùng má trở vào bếp. Bà bắt đầu vo gạo, xong rồi thì đưa tôi nước vo gạo để mà rửa rau, rửa rau xong lại tiếp tục lấy nước đó để rửa cá. Má con tôi loay hoay dưới bếp, còn ba tôi thường ngồi ở nhà trên đọc báo, ông đọc được nhiều chữ: Chữ Quốc ngữ, chữ Hán, chữ Pháp, chữ Mỹ.

Ông ham đọc lắm, đến nỗi lúc nào cũng khư khư cuốn từ điển dày cui được truyền từ thời ông nội để lỡ đọc trúng từ nào không biết thì có thể giở ra tra liền, ông cũng có nhiều mối quan hệ, nên chỉ cần ông muốn thì dù sách báo có khó mua đến mấy hay ở tận nước ngoài thì cũng sẽ có người tìm về giúp ông cho bằng được.

"Chắc tui phải cất thêm cái nhà kho nữa cho ông quá ông ơi!"

Má thường than thở như vậy.

"Bà ơi! Có anh Bảy qua thăm nè!"

Giữa chừng có tiếng của ba vọng xuống. Nghe vậy, má bỏ đũa, căn dặn tôi mấy điều rồi trở lên nhà. Bác Bảy Thiện là bạn thân của ba tôi, bác ấy là thương nhân ngành may mặc có tiếng, còn ba tôi là một thầy giáo dạy Quốc văn ở trường huyện, ngày xưa họ đều là học trò của cụ Trần Vĩnh - ông ngoại của tôi.

Tôi thường nghe ba và bác Bảy kể chuyện ngày xưa ông ngoại nghiêm khắc và khó tính nhất vùng, tuy ông mất sớm khi tôi còn chưa ra đời, nhưng nhìn cái khuôn mà má dạy dỗ, tôi có thể mường tượng được phần nào.

"Chị Nho!"

Còn đang suy nghĩ vẩn vơ, bỗng tiếng gọi trong trẻo cất lên khiến tôi giật mình đến rơi cả đũa, xoay người, trông thấy một cô gái nơi thềm cửa, rất trẻ, như thể chỉ vừa bước qua ngưỡng hai mươi, và rất Tây trong chiếc váy chữ A, em điểm trang tỉ mỉ theo kiểu tân thời, mắt chì kẻ khói, môi bóng hồng đào, mái tóc đen nhánh dài qua vai được uốn cong lên, cài thêm một chiếc băng đô màu vàng, nom sang trọng lắm. Tôi thử lục lọi trí nhớ, tự hỏi mình có quen biết người này không.

Có vẻ hiểu được dáng vẻ ngơ ngẩn của tôi, em càng trở nên thích thú, bàn tay thon vén mấy lọn tóc ra sau tai, lại đung đưa vai điệu đà.

"Bộ em đẹp quá nên chị nhìn không ra à?"

Em ấy vừa cười vừa nói, để lộ ra chiếc răng khểnh duyên dáng. Răng khểnh. Bác Bảy. Tôi ngờ ngợ, nhất thời không thể tin nổi, nhưng cảm xúc vui mừng cứ vô tư len lỏi, tôi mím môi, rụt rè dò hỏi:

"Út An hả?"

Em không trả lời, nhưng niềm vui trong đáy mắt hiện lên càng lúc càng rõ, tôi biết mình đoán đúng rồi, nhưng còn chưa kịp mừng rỡ, Diễm An đã chạy đến ôm lấy hai vai tôi, và gò má của chúng tôi lướt qua nhau. Rất nhanh thôi, nhưng tôi vẫn cảm nhận được cái man mát từ da của út An truyền đến từng thớ thịt, ấy nhưng cơn gió mùa hạ lại đang tung hoành khắp lối, gieo lại những hơi thở oi ả ở những nơi mà nó đi qua, khiến cho cái mát lạnh nơi gò má tôi nhanh chóng tan đi.

"Ca fait longtemps."

Đã lâu không gặp. Diễm An chào theo kiểu faire la bise của Pháp, khiến cho hương thơm từ lọ nước hoa đắt tiền nào đấy vẫn còn vờn vít nơi mũi tôi, tôi không khỏi bối rối, tay chân lọng cọng chẳng biết nên làm gì cho phải. Dù rằng lúc nhỏ cũng được cho học trường Tây, biết nói tiếng Tây, mà có chào theo kiểu Tây bao giờ đâu.

"A! Em quên mất, em làm chị khó chịu sao?"

Diễm An thì khác, em ấy du học ở Pháp chắc cũng đã ngót nghét tám năm, có quen cách chào kiểu ấy cũng dễ hiểu. Tôi lắc đầu, em mới thôi cảm thấy tội lỗi.

"Chị đang nấu gì đó?" Em rướn mình, hất hàm về phía bếp.

"Canh gà lá cách, với nấu cơm để ăn chung khô cá lóc." 

"Để em phụ chị nha?"

"Thôi, chị tự làm được mà."

Tiết tháng năm như quạt lửa người ta, mà lại còn chui đầu vào khói củi thì cô chiêu như em chịu sao nổi? Nhưng út vẫn cứ nhất quyết đi đến nồi cơm đang sôi ùng ục, mở nắp, khói trắng bốc lên loãng vào không gian, mùi cơm sắp chín ngọt lợ thơm lừng. Em lấy muôi trên giá, dùng nó hớt phần nước trên đổ vào trong tô. Khuyên không được, tôi đành trở lại để làm cho xong món canh, tôi đứng khuấy một lúc, chờ cho đến khi nó sôi rồi sẽ nhấc khỏi bếp.

"Út về hồi nào? Lần này về luôn hay sao?" Tôi hỏi trong lúc tắt lửa.

"Non*, bây giờ em đang nghỉ hè, hơn năm nữa mới về luôn. Et toi**? Chị học xong chưa?"

*Không.

**Còn chị?

Tôi cười vì lối nói pha nửa Tây nửa ta của em ấy, đáp lại:

"Giờ chị đi dạy, ở trường Mỹ Tho á."

Nữ tiểu học Mỹ Tho là ngôi trường mà chúng tôi từng theo học cùng nhau.

"Giỏi quá vậy?" 

Vào sư phạm quả thực phải thi khó nhất trong tất cả các trường. Năm 1964 sau khi tốt nghiệp trung học đệ nhị cấp*, cả nước không tổ chức kỳ thi đại học, thay vào đó xét kết quả học tập và lý lịch học sinh, nhưng dù có cao điểm mấy mà tác phong không đủ mẫu mực, dáng đi không thẳng, phát âm không chuẩn thì vẫn rớt như thường.

*Trung học phổ thông.

"Mà vậy phải gọi chị là cô giáo Nho rồi." Em ấy nghịch ngợm nói, "Cô giáo Nho, ha?"

"Ghẹo hoài." Tôi lắc đầu, "Gọi chị thôi."

Tuy hồi đó học trên út An hai lớp, nhưng ngày nào chúng tôi cũng gặp nhau, bởi cứ đến giờ ra chơi là giáo viên lại phát sữa cho cả trường. Sữa từng là cơn ác mộng của tôi, mỗi lần uống là bụng tôi lại đau quặn, tôi cũng ghét cái sự nặng mùi bơ và vị ngọt lờ lợ của nó nữa, nhưng lại không thể đổ đi, sợ rằng nếu để giáo viên phát hiện, họ sẽ báo lại cho phụ huynh rằng tôi bỏ mứa, vậy thì mọi chuyện sẽ càng tồi tệ hơn nhiều.

"Chị nhớ hồi đó ngày nào em cũng uống hai ly sữa, hình như có hiệu quả thật, em cao hơn chị rồi nè."

Giữa cái ngưỡng uống không được mà bỏ cũng không xong, Diễm An - vị cứu tinh của đời tôi khi ấy xuất hiện, cái miệng liến thoắng nói rằng em rất thích uống sữa, có thể uống tận hai ly!

Tôi bước đến gần út, đưa tay chạm vào đỉnh đầu của em ấy, tôi cũng thử nhón chân mình, phải vậy mới có thể cao hơn em một khúc. Khi tôi nói ra những lời vừa rồi, tôi không chắc út có còn nhớ mấy chuyện trẻ con đó hay không, nhưng dù em còn nhớ hay đã quên, tôi cũng rất vui vì em đã trở lại.

"Bây giờ trường còn phát sữa không?" Em hỏi, mắt lảng đi nơi khác.

"Còn chứ!"

Tôi vô thức cao giọng, nhìn em, bấy giờ mới để ý có lẽ thân nhiệt của em vẫn chưa thích nghi kịp với cái nóng mùa hè ở Việt Nam, lại thêm gian bếp lúc nào cũng nóng hơn những chỗ khác một chút, nên gương mặt em ấy mới đỏ bừng lên như say rượu.

"Nấu cũng xong hết rồi, em lên nhà trên trước đi, chị dọn mâm cho."

Nhưng em vẫn đòi phụ, khiến tôi chỉ biết lắc đầu bất lực, chịu thua. Hôm nay cả bác Bảy và út đều đến, vậy tôi đoán hẳn là cũng có Minh Đạo - anh trai của em. Anh rất giỏi, có bằng cấp Y khoa tấn sĩ, và hiện là đốc tờ của một thương xá lớn ở tỉnh.

Chúng tôi dọn cơm lên nhà trên, cùng nhau dùng bữa. Lúc nhỏ bác Bảy thường hay dẫn anh em họ đến nhà tôi chơi, cùng ăn cơm như này, nhưng từ khi Diễm An qua Pháp, tuy bác và anh Đạo thỉnh thoảng vẫn hay lui tới, tôi lại cảm thấy những bữa cơm có gì đó không giống như trước, rất trống trải. Tôi vẫn luôn tự hỏi, điều gì đã đủ hấp dẫn khiến cho cô bé cấp hai năm ấy lại quyết tâm phải đi du học đến vậy?

"Để anh phụ Nho rửa chén nghen?"

Sau khi dùng xong bữa, anh Đạo cùng chúng tôi dọn chén ra sau nhà, đề nghị. Tôi vội xua tay:

"Thôi, anh là khách ai lại bắt anh phụ, anh với út cứ ngồi ở nhà trên mà chơi."

Minh Đạo mặc kệ tôi từ chối, anh đi ngang qua Diễm An, xoa đầu em, xắn tay áo rồi ngồi xuống ghế xổm phía đối diện:

"Con út nó cũng là khách mà khi nãy nó phụ em được, thì anh cũng được chứ sao mà ngại."

Ý anh đã vậy, tôi bèn quay sang Diễm An đang đứng bên cạnh mình:

"Vậy út lên nhà trên đợi chị nha? Không ấy em vào phòng chị chơi cũng được, cửa không khóa."

"Dạ."

Diễm An gật đầu, quay lưng, tà váy em xoay tròn rồi biến mất nơi hành lang. Tôi và anh Đạo không mất quá nhiều thời gian, chỉ một loáng là xong được mớ chén dĩa. Buổi trưa đứng gió, cành ổi, bụi chuối im phăng phắc, như thường lệ, anh Đạo thường cùng với ba tôi và bác Bảy chơi đánh cờ dưới bóng mát ở trước sân.

Tôi đi về lại căn phòng của mình, mở cửa, trông thấy út đang nằm trên giường, đôi mắt thiếp lại. Phòng tôi ở gian trước, nhìn ra cửa sổ là có thể thấy được sân nhà, nên vào hè căn phòng có phần hầm hơn bình thường, nghĩ vậy, tôi muốn giúp út mở quạt, nhưng thời khắc những cánh quạt bắt đầu xoay và phát ra tiếng ồ ồ, tôi thấy em ấy mở choàng mắt và nhìn về phía mình.

"Chị làm em thức à?" Tôi áy náy hỏi.

"Em chợp mắt để đó thôi."

Tôi an tâm đến giường, ngồi xuống bên cạnh em, khẽ nhìn thoáng qua người bên cạnh, thấy đôi mắt em rũ xuống, từ lúc ở sân sau tôi đã mơ hồ cảm nhận có vẻ như Diễm An đang không vui điều gì đó, nhưng dù sao cũng nhiều năm mới gặp lại, dẫu từng thân thiết mấy cũng sẽ có phần xa cách, nên tôi không tiện hỏi, nhất thời không biết phải nói gì, một khoảng im ắng lặng lờ xuất hiện giữa hai chúng tôi, khiến tôi chỉ còn nghe mỗi tiếng gió phát ra từ cánh quạt cũ và tiếng chuyện trò văng vẳng từ sân trước truyền qua những song cửa sổ.

"Cho chị nè."

Đột nhiên, Diễm An lấy trong túi một xấp vé bìa cứng để đi xe lửa. Hồi xưa đứa con nít nào cũng ưa sưu tầm cho mình một xấp dày để chơi tạt giấy, riêng tôi chỉ được lác đác vài tấm vì hiếm khi được đi chơi xa, nên với tôi những tấm vé ấy quý như báu vật. Út An có biết chuyện đó, vậy nên mỗi lần em ấy đi chơi đâu về đều tặng tôi một xấp. 

"Cảm ơn em. Sao đi Pháp mà em có nhiều vé thế?"

"Thì lúc ở ga, em xin mấy người đi tàu đó."

Nhận lấy quà từ tay em, bước chân đến chiếc bàn gỗ đặt dưới khung cửa sổ, tôi lấy trong ngăn bàn một chiếc hộp sắt nhỏ, bên trong cũng là một xấp vé tương tự. Vé ở ga Sài Gòn có logo hình con cò trắng, ga An Bình có hình con khỉ, ga Arrat Cống Quỳnh hình cây cào cỏ và ga Chợ Lớn có hình xe cút kít. Hơn quá nửa là được bé út tặng. Trên bàn có một hủ đồ ngọt lớn, tôi thường mua nhiều món kẹo để thưởng cho tụi học sinh mỗi khi chúng ngoan ngoãn hoặc đạt điểm cao. Tuy út An không phải trẻ con, càng không phải học trò tôi, nhưng tôi vẫn đưa món ăn vặt này cho em như một món quà gặp mặt để đáp lại. 

"Sao em còn nhớ mấy này hay vậy?"

Tôi chìa viên kẹo trước mặt em, hỏi.

"Không nhớ mới lạ đó."

Diễm An nhận lấy, mở giấy gói rồi bỏ vào miệng. Em nói, nhẹ đến nỗi tưởng chừng có thể bị gió cuốn bay đi.

"Hửm?"

Nhưng tôi vẫn chưa hiểu lắm ý nghĩa của câu nói đó, tôi thấy em quay mặt nhìn sang nơi khác, thời khắc đó tôi nhận ra da của út rất trắng, nên chỉ cần màu sắc trên mặt thay đổi một chút cũng có thể dễ dàng nhận ra, tôi cảm thấy thời tiết hôm nay cũng không nực lắm, nhưng mặt của út lần nữa lại ửng màu vỏ táo chín, tôi đi lại phía quạt, kéo nó lại gần em, hy vọng em ấy cảm thấy mát mẻ hơn một chút.

"Mà hồi mới qua bển, sao út không trả lời thư của chị?"

Lại lần nữa tiếng rè rè của quạt là thứ âm thanh duy nhất tồn tại trong căn phòng, Diễm An nhìn tôi, lộ rõ vẻ lúng túng, mỗi khi như vậy, ngón tay em thường vô thức bấu vào đầu gối.

Đến lúc này tôi mới hiểu, mấy chuyện con nít ấy, ai giữ mãi hoài được, em cũng vậy thôi. Nhưng bị thời gian kéo xa nhau là điều tôi không muốn chút nào.

Cạch!

Cửa phòng đột ngột mở, má tôi đứng ở ngưỡng cửa, bảo:

"Hôm bữa con Hồng có qua cho nhà mình trái bưởi, bây ra mà lột cho tụi nhỏ nó ăn."

"Dạ. Tụi con ra liền."

Tôi đáp, lúc má rời đi, út An ghé sát tai tôi, thì thầm:

"Bác Loan không gõ cửa trước khi vô phòng chị hả?"

"Khóa cửa má còn la cho chứ ở đó mà gõ. Có mà gõ vô đầu ấy." Tôi bĩu môi, đùa.

Đôi mắt đen tròn của em càng thêm lớn khiến tôi không nhịn được, mỉm môi, cô bé lớn rồi nhưng vẫn còn giữ được sự hồn nhiên như trẻ con.

Chúng tôi rời khỏi phòng, lúc ấy Minh Đạo đã ngồi sẵn ở phòng khách rồi, trên bàn có ba ly nước chanh và dĩa ổi hái từ cây trồng bên hông nhà, dòm ra ngoài, thấy ba và bác Bảy vẫn còn ngồi ở bàn đá, ba vừa trò chuyện vừa ngồi lau cái máy ảnh Leica được bác Bảy tặng hồi năm 1947, ông quý nó chẳng kém gì sách vở.

Thôi để ý họ nữa, tôi bắt đầu lấy bưởi ra để gọt đãi khách như lời má dặn, trong lúc đó, Diễm An ngồi đối diện tôi, em mân mê mấy trái ổi nhỏ xíu rồi tủm tỉm mãi.

"Bãi trường rồi, Nho có thời gian đi chơi với tụi anh không?" Minh Đạo bất ngờ hỏi.

Đây không phải lần đầu anh Đạo mời tôi đi đâu đó, từ hồi mới vào cấp ba anh đã bắt đầu đứng đợi tôi trước cổng trường để ngỏ lời xin mấy cuộc hẹn, chỉ là lúc đó cảm thấy không có bé út, đi chơi riêng hai người rất không tiện nên đều tìm cớ từ chối cả.

"Thời gian thì có nhiều lắm, nhưng hai người cũng hiểu rồi đó." Tôi nói, đảo mắt ra ngoài, nơi má đang đứng cho đôi chim Vàng Anh ăn trong cái lồng được treo dưới hiên.

"Nhưng lần này có con út nữa, nó lâu lâu mới về mà, chắc bác không làm khó đâu." Minh Đạo tiếp lời.

Tôi có thể nghe ra sự chắc chắn trong chất giọng của anh, tôi không hiểu điều gì đã khiến anh tự tin đến vậy. Bất giác, tôi đưa mắt sang út An, em chống cằm hướng về phía tôi, không ngừng gật đầu, mắt cứ sáng rỡ.

"Vậy... nếu đi thì đi đâu?"

"Đi Đà Lạt cho mát, còn nếu sợ xa quá, thì mình đi Sài Gòn cũng được, anh biết nhiều chỗ chơi lắm."

"Nhưng anh Đạo không đi làm à?"

"Nếu em đi được thì anh tự biết sắp xếp, dễ mà."

"Vậy để Nho xin má thử, rồi báo với anh và em sau."

Nhận được cái gật đầu của tôi, hai anh em trông có vẻ vui lắm. Lúc này bưởi cũng gọt xong, tôi bày xếp chúng ra dĩa, Diễm An tinh nghịch chộp lấy vỏ bưởi mà đội lên đầu Minh Đạo như chiếc nón, hai anh em đùa giỡn trông cứ như con nít.

Ban đêm, má thường ra dưới hiên nhà ngói đỏ để ngắm nghía đôi Vàng Anh một lúc, rồi ngồi xuống cái ghế bập bênh để hóng gió, cũng có hôm bà ngồi để may áo, hoặc nghe đài, hoặc đọc sách, ngoài chữ Quốc ngữ, má còn biết đọc chữ Hán do ông ngoại dạy. Tôi rón rén đi đến bên má từ phía sau, xua đi lũ muỗi vo ve quanh ống quần màu đen của má, tôi tiếp tục giúp bà xỏ chỉ vào kim, dù chưa kịp mở lời, nhưng bà nhìn sang tôi như hiểu thấu tâm can, hỏi:

"Bây sao đó? Muốn xin gì?"

Tim tôi nảy lên một cái, ấp úng:

"Dạ, anh Đạo với Diễm An có rủ con đi Sài Gòn một chuyến á má."

Bép!

Má tát vào cánh tay tôi đau điếng, rồi bà nhìn vào lòng bàn tay mình, thổi văng đi cái xác của con muỗi bẹp dí. Má tôi mặt không chuyển sắc, lại hỏi:

"Đi mấy ngày?"

Họ hẹn bảy ngày, nhưng tôi chỉ dám đưa lên một bàn tay, nhưng rồi dưới sức ép vô hình từ đôi mắt của má, tôi rụt lại chỉ còn ba ngón tay. Bầu không khí thinh lặng một lúc, chỉ còn tiếng chó kêu sủa từ cuối xóm vẳng tới.

"Đi đi." Sau khi kéo lên một ngón tay của tôi, má nói.

Anh Đạo quả đoán không sai, đúng là lần này có Diễm An về nên má dễ tính hơn hẳn. Tôi mừng rỡ cảm ơn má rồi chạy vào phòng, bắt đầu sửa soạn quần áo.

3 1