Trái tim chị Nam đóng cửa từ lúc ấy, đến mấy năm. Năm ấy, làng có đoàn kỹ sư từ trên thành phố xuống để thực hiện dự án xây cầu. Chị Nam xinh xắn nhất làng, nên dù có cái danh người góa thì vẫn được đám kỹ sư đó để ý. Trong đó, có một anh tên Đông, cao ráo, đẹp trai, lại có tài kể chuyện tiếu lâm. Sự thật lòng của người thanh niên khiến cho chị Nam mủi lòng, làng trên xóm dưới đều khen anh Đông có mắt nhìn, vớ được cô gái vừa xinh đẹp giỏi giang lại hiền lành nhất làng. Gần như ai cũng chúc phúc cả.

Mẹ Mận cũng hết sức vun vén cho cuộc hôn nhân này. Mẹ ôm chị Nam, hai người cùng nhau khóc, rồi chị Nam cúi người xuống, lạy mẹ một cái thật sâu. Chị Nam sẽ lấy chồng, đám cưới định sẽ tổ chức khi anh Đông làm xong cây cầu về nhà thưa bố mẹ.

Thế nhưng, anh Đông vừa mới về nhà thì mẹ mất. Cây cầu nối ngang sông, bên này chị Nam đội khăn tang, gồng gánh gia đình chồng trước, bên kia, anh Đông mãi chẳng thấy mặt.

Ngoài ngõ có tiếng gọi. Mận tụt xuống đất, chẳng đi dép đã chạy thẳng ra sân. Hoàng hôn xuống, khói bếp cuốn vào sương lừ lừ bốc lên. Chị Nam đang đứng ở cổng. Trước mặt chị là anh Đông, anh đã về làng. Mận len lén theo dõi, thấy anh nói nhỏ với chị cái gì đó.

- Anh cũng thương Mận, em biết mà. Nhưng chúng ta không mang con bé theo được. Chưa nói đến chuyện bố mẹ anh có đồng ý hay không, người nhà của con bé sẽ đến làm rùm beng lên.

- … - Chị nói rất nhỏ.

Anh Đông cau mày khi nhìn thấy Mận, nhưng vẫn nói tiếp, câu nói dường như dành riêng cho nó.

- Em đã hy sinh cả một đời rồi, Nam. Mười năm, đời con gái có mấy cái mười năm chứ? Nhà người ta phụ em trước, em còn muốn hi sinh hạnh phúc của mình để đèo bòng hay sao? Nếu em có nợ mẹ chồng em, thì bao năm qua cũng trả đủ rồi.

- Nếu con bé không chịu ở với chú thím, vậy thì em tìm nhà nào tốt, để con bé làm con nuôi người ta đi. Mận là đứa bé hiểu chuyện, chắc con bé cũng không muốn chị mình chịu khổ đâu.

Trời đêm mùa đông ụp xuống như một cái lưới, che kín tầm mắt của Mận. Ruột nó đau như cắt. Nó hiểu, bản thân mình chính là gánh nặng của chị Nam, là một đứa trẻ thừa thãi không ai cần đến. Sự có mặt của nó làm lỡ dở bao nhiêu ý định, bao nhiêu ước mơ tốt đẹp.

Nó không nên làm chị Nam khó xử nữa.

- Mận, sao lại đi chân đất thế?

Anh Đông về rồi, Mận vẫn đứng ngẩn ngơ trong sân. Chị Nam thấy nó sững sờ như vậy thì hỏi, nó giẫm lên nền gạch xanh nhảy ù vào lòng chị, rúc rúc thật sâu. Người chị mang theo mùi bạc hà, rất thơm và rất mát, khác hẳn với mùi quế đầy chua xót của mẹ nó. 

- Chị ơi, chị đi lấy chồng đi nha.

Nó nhìn chị rất nghiêm nghị. 

- Mận có thể sống một mình. Giống như chị. Mận lớn lắm rồi, Mận không cần ai chăm sóc đâu.

Chị Nam cúi xuống vuốt mái tóc xơ của nó, lặng thinh hồi lâu. Rồi chị bảo:

- Tại sao em lại ngốc thế chứ? Làm sao chị nỡ bỏ Mận một mình.

Câu “không nỡ bỏ Mận một mình” khiến Mận khóc thút thít. Đêm hôm ấy nó lại ngủ với chị Nam. Chị ôm con bé vào lòng, hát một khúc giao duyên quan họ, nghe hay lắm. Đám con gái trong làng rất thích hát bài này. Có lẽ, trong mỗi người phụ nữ đều có một trái tim khao khát yêu. Sau này nó cũng thế, cũng sẽ gặp được người mình thương và người thương mình.

- Chị có thương anh Đông không chị? - Nó hỏi nhỏ.

Chị Nam lim, “ừ” một tiếng với nó. Rồi chị giật mình, mông lung đáp:

- Phải sống một mình không ai thương lâu rồi hì… Tự nhiên có người để ý mình, chị cũng thấy ngọt lắm. Đấy có phải thương không?

- Vậy là thương rồi. Chị thương anh Đông.

- Nhưng không phải lúc nào cuộc sống cũng như ý chúng ta đâu. Thôi, em ngủ đi. Mai chị còn phải ra đồng nữa.

Chị Nam lật người sang một bên để chìm vào những suy nghĩ riêng tư. Thấy nó ngủ rồi, chị vuốt tóc con bé, thủ thỉ:

- Nhất định chị sẽ bàn với anh Đông, đưa em lên thành phố. Chị cũng có dấn có vốn, mẹ để lại cho chị ít trang sức, chị sẽ bán hết đi. Mình không sống dựa vào nhà anh Đông, mà chị sẽ thuê một căn tập thể nhỏ, tụi mình bán chè ở trên đó. Mẹ anh Đông chắc sẽ hiểu cho chị thôi. Dù thế nào đi chăng nữa, chị cũng không muốn xa em đâu.

Mận không nghe được lời chị, trong lúc mơ màng, con bé nghiền ngẫm thật kỹ từng từ rồi trộm nghĩ. Nếu nó không chỉ có một mình, có phải chị Nam sẽ yên tâm đi lấy chồng hay không?

Nó nhớ lại lời anh Đông: “Nếu con bé không chịu ở với chú thím, vậy thì em tìm nhà nào tốt, để con bé làm con nuôi người ta đi. Mận là đứa bé hiểu chuyện, chắc con bé cũng không muốn chị mình chịu khổ đâu.”

Nó thương chị, chẳng cần anh Đông nhắc, nó cũng biết mình nên làm gì.

Nghĩ là làm, sáng hôm sau, nhân buổi đi học, Mận cắp sách đến thôn Bắc từ rất sớm. Chị Nam tưởng rằng nó sẽ đến trường như mọi hôm nên chẳng để ý. Nó hỏi thăm đến nhà ông Hai Hào. 

Bác bán nước vối nghễnh ngãng tai mà vẫn tò mò:

- Tìm ông Hai Hào làm gì hả cháu? Ông ý khó tính lắm.

- Cháu muốn xin làm con nuôi.

- À ra thế… Ơ… hả? Làm con nuôi ấy á?

- Vâng ạ, cháu nghe nói nhà ông Hai Hào muốn tìm con nuôi. Cho nên cháu mới đến.

Người phụ nữ ngẩn ra. Nhà ông Hai Hào tuy cũng có của ăn của để do có vợ là người nhà nước, nhưng tính tình đo lọ nước mắm, đếm củ dưa hành. Làng xóm chẳng ai ưa lão ta cả. Được cái nhà đó đã bốn mươi tuổi rồi mà chưa có một mụn con, nên người trong thôn hả dạ lắm. Mấy ngày nay lão đánh tiếng cần một đứa con nuôi nhanh nhẹn. Nhưng con nuôi nói thế cho sang thôi, thực chất lão đang kiếm người làm thuê không công là chủ yếu, thứ yếu là để làm phước cho cái bụng của vợ lão sớm to ra.

Giờ con bé này chủ động đến xin làm con nuôi, bà thở dài thườn thượt nhưng cũng không tiện xen vào việc của nhà người ta, bèn chỉ đường cho con bé.

Cái Mận vâng dạ cảm ơn người phụ nữ, rồi men theo con đường tiến về cuối làng. Nhà ông Hai Hào khang trang và đẹp đẽ lắm. Thấy Mận tự xin làm con nuôi, ông Hai vểnh cái râu lên ra vẻ nghi ngờ. Trên đời này chỉ có cha mẹ bán con, chứ làm gì có đứa trẻ nào đến tự xin làm con nuôi bao giờ.

Nhưng bà Hào nhìn đứa trẻ thì mủi lòng, hỏi han một chặp mới hay con bé muốn xin làm con nuôi để chị có thể yên tâm đi lấy chồng. Tấm lòng người mẹ khiến bà xúc động, bảo con bé.

- Con đến đây chị con có biết không?

- Chị con không biết ạ. Con không muốn chị con biết. Con có thể chờ chị đi lấy chồng xong mới đến làm con nuôi có được không bà?

Người đàn bà suy nghĩ hồi lâu, ông thì cuống lên.

- Tôi thấy không ổn đâu. Nó còn người nhà mà…

- Tôi tự biết. Con bé đã đến đây rồi, coi như cái duyên với nhà ta. Ông đừng có nói nhiều nữa. Bố mẹ nó mất rồi, thủ tục cũng không lằng nhằng, nó có thể quyết định ở với ai.

- Nhưng cái con Xoan xóm bên nó ghê gớm lắm.

- Gớm cái ngữ ấy chỉ muốn nuôi cháu để cướp lấy miếng đất chứ yêu thương gì. Nhà mình lại cần thèm miếng đất của nhà nó hay sao.

Cứ như thế, Mận đã trở thành con nuôi nhà người ta. Nó đạt được mục đích, nhưng lòng vẫn thấy buồn rầu. Nó trốn học, nếu chị Nam biết thì nên giải thích thế nào đây cho chị đỡ thất vọng, hơn nữa phải làm thế nào để chị yên tâm đi lấy chồng. Chị nhất quyết sẽ không bỏ nó đi đâu.

Còn đang mải nghĩ, bước chân của Mận đã dừng trước cửa nhà lúc nào không hay. Lần này nó gặp anh Đông, hai người đứng đối diện nhau trước giậu mồng tơi đã đơm hoa. Anh cao ráo và điển trai quá, chẳng trách mấy chị gái trong làng rất mê. Người làng thường bảo, chị Nam có phúc mới vớ được chàng trai này, nhưng Mận thấy chẳng phải đâu. Chị Nam cũng xinh xắn, hay lam hay làm, lại rất thông minh. Mẹ nó khó tính là thế mà còn yêu thương chị không ngớt. Anh Đông mới là người may mắn.

- Chị em đang ở ngoài đồng, giờ chưa về đâu ạ. -  Nó nói với anh thanh niên đang nghển cổ vào trong nhà.

Nhưng anh Đông lại mỉm cười đưa cho nó một cái kẹo: 

- Anh đến để tìm em đó.

- Tìm em? - Mận hơi nghi ngờ.

- Mấy hôm nữa anh phải về thành phố rồi. Anh muốn mang theo chị em đi. Nhà anh cách nơi này rất xa, nếu đi rồi chưa chắc đã quay lại được.

- Anh lấy chị em sao?

- Ừ. Anh thương chị lắm. Anh muốn cho chị một cuộc sống thật tốt. Em biết chị Nam tốt thế nào mà. Cô gái như chị xứng đáng có những thứ đẹp nhất, hạnh phúc nhất. Em thấy anh Đông nói đúng không?

Mận mơ màng gật đầu, mà không hiểu sao nó thấy mắt mình rưng rưng.

- Dạ…

- Nhưng anh giục mãi mà chị Nam không chịu. Chị còn vướng bận em.

Nó ngước đôi mắt ướt sũng lên nhìn chàng trai:

- Nếu như em không đi theo, anh có thể chăm sóc cho chị Nam thật tốt, đúng không?

- Đúng rồi. Anh thương chị Nam mà. Anh yêu chị em hơn cả bản thân mình nữa.

Mận nghe đến đây, nước mắt lại vòng quanh. Nó nghĩ xa xăm, mẹ chỉ mong có ngày chị Nam được đi lấy chồng, giờ chị đã đi lấy chồng, chắc chắn mẹ sẽ vui lắm. 

- Anh hứa rồi đó, nhất định anh không được bắt nạt chị Nam.

- Anh hứa.

Lời hứa của thanh niên rơi vào làn sương sớm lạnh buốt. Mận cuộn tròn vào trong chăn ngủ, không quen giấc nên đầu nó đau như búa bổ. Trong tiếng gà tục tục ăn thóc, nó mơ về ngày chị Nam lên xe hoa, chị vẫy tay với nó, nở một nụ cười hạnh phúc. Từ nay chị sẽ có một người yêu thương thật lòng.

Mận thiếp đi một lúc lâu như thế, cho đến khi nghe thấy tiếng dép sột soạt. Chị Nam đã về, hắng giọng hỏi nó sao hôm nay không đi học. Cổ họng Mận khô khốc, chẳng đáp được. Chị Nam vào trong buồng, sờ lên cái trán của nó, rồi giật mình.

- Ôi trời. Sao sốt cao thế này.

- Em mệt quá.

- Em nằm nghỉ tí đi. Để chị đi hái ít ngải cứu. Chắc trúng gió rồi.

- Chị ơi. - Mận kéo tay chị. - Em sẽ nhớ chị lắm đó.

- Cái con bé này. Chị chỉ ra kia một lát thôi.

- Em nhớ chị thật mà, chị ơi.

Chị Nam dừng lại, dường như đã linh cảm được gì đó. Chị hỏi:

- Có phải có ai đó nói gì với em không?

- Đâu có.

- Mận ngốc. Em yên tâm đi, chị không bỏ lại em cho chú thím đâu. Chị với anh Đông đã bàn nhau rồi, chị đi lấy chồng cũng sẽ mang em đi, đi lên trên thành phố, có trường lớp khang trang, được học cả tiếng Anh. Dấn vốn chị tích góp bấy lâu cũng không nhỏ, chị có thể lo cho em được.

- Hì hì. - Nó cười ngây ngô. - hành phố đẹp lắm chị nhỉ?

- Ừ. Thành phố đẹp lắm. Em phải khỏe mạnh, chúng mình cùng lên thành phố.

Mận lại nằm mơ, trong mơ, bóng tối đổ ụp xuống con đường. Đoàn tàu ầm ĩ chạy qua, mang theo một chút ánh sáng le lói. Chuyến tàu lên trên thành phố, bóng người lấp đầy các khoang…

Thành phố ồn ào huyên náo, Hà Nội rực rỡ sắc màu.